Ma Văn Kháng sinh ngày 1 tháng 12 năm 1936 tại làng Kim Liên, Đống Đa, Hà Nội, tên khai sinh là Đinh Trọng Đoàn. Là người làng Kim Liên (Hà Nội) và sinh ra tại đây, tuy nhiên ông đã lên miền núi từ năm 18 tuổi và sống hơn 25 năm trên vùng cao.[1] Ông theo học tại trường Thiếu nhi Việt Nam, rồi chuyển sang Đội thiếu nhi nghệ thuật của nhạc sĩ Lưu Hữu Phước. Sau đó ông được nhận vào trường Thiếu sinh quân Việt Nam, rồi đến trường Trung cấp sư phạm tại Khu học xá Nam Ninh ở Trung Quốc. Sau khi tốt nghiệp, ông trở thành giáo viên cấp hai, giảng dạy môn Văn học và là hiệu trưởng trường cấp 3 thị xã Lào Cai nay là tỉnh Lào Cai. Từ năm 1962 đến năm 1964 ông đã học tập và tốt nghiệp tại Đại học sư phạm Hà Nội, sau đấy lại trở về Lào Cai dạy học và viết truyện ngắn[2]

Ông cũng là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam từ năm 1974.

Từ cuối năm 1976 ông chuyển về công tác tại Hà Nội, đã từng là Tổng biên tập, Phó Giám đốc Nhà xuất bản Lao động. Từ tháng 3 năm 1995 ông là Tổng biên tập tạp chí Văn học nước ngoài của Hội Nhà văn Việt Nam. Ông đã 8 lần đệ đơn xin thôi vị trí này. Ông cũng là đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam.